Als we nog eens over een levende legende mogen spreken, mag Hnita voor het eerst niemand minder dan de Amerikaanse muzikant Kahil El’Zabar (°1953) met zijn eigen kwartet verwelkomen. Als slagwerker en multi-percussionist in de breedste zin van het woord, heeft El’Zabar namelijk wel het één en ander op zijn drumstokjes gekerfd.
Nu worden in het algemeen de jaren 1960 aangeduid als de gloriejaren van de zogenaamde spirituele jazz, maar in wezen valt de oorsprong hiervan terug te traceren naar de jaren 1940 en 1950 in geëngageerde albums als onder meer BLACK, BROWN AND BEIGE (1943) van Duke Ellington, ZODIAC SUITE (1945) van Mary Lou Williams of JAZZ AT THE VESPERS (1957) van George Lewis and his Ragtime Band. Desondanks deze onmiskenbare voorlopers, geldt het album A LOVE SUPREME (1965) van tenor saxofonist John Coltrane, voor vele critici als hét magnum opus der spirituele jazz. Nochtans waren Sun Ra (1914-1993) of Don Cherry (1936-1995) daartegen ook al heel actief hun muzikale parcours uit te stippelen. Hoe dan ook kreeg de hele spiritual jazz movement dankzij THE EPIC van Kamasi Washington in 2015 een gehele nieuwe adem.
Voor jonge Kahil begon het echter allemaal toen hij zich als tiener aansloot bij het invloedrijke Association for the Advancement of Creative Musicians ofte AACM. waar hij tijdens de periode 1975-1982 zelf nog voorzitter van zou worden. Hier leerde onze jonge Chicagoan muzikale broeders kennen als Muhal Richard Abrams en vooral het in een later stadium legendarisch verworden Art Ensemble Of Chicago.
Maar de honger van de jonge Kahil reikte nog veel verder dan dat en daarom begon hij Afrikaanse muziek te studeren aan de University of Ghana. Hier kreeg zijn ambitie vorm in de zin dat hij met zijn muziek een hoger doel wilde dienen, een taal beschikbaar stellen naar de zogenaamde wellness and spiritual empowerment. De muzikale taal wordt gevormd uit een combinatie van jazz, avant-gardemuziek en traditionele Afrikaanse ritmes en instrumentatie, waar El’Zabar zijn eigen vorm van spirtual groove of spirituele jazz wist te smeden dat zich sinds 1973 manifesteerde in het Ethnic Heritage Ensemble. Met een dozijn of wat albums onder de arm, tikt ook anno 2023 die naam nog steeds als een klok, waar in een latere fase onder meer saxofonist Kalaparusha Maurice McIntyre en trombonist Joseph Bowie de rangen kwamen versterken. Luister bijvoorbeeld maar eens naar bovenstaande bewerking van Pharoah Sanders klassieker “Harvest Time” dat staat op het Etnic Heritage Ensemble ft. Dwight Trible & David Ornette Cherry’s meesterwerk SPIRIT GATHERER – TRIBUTE TO DON CHERRY (Spiritmuse, 2023); voor de snellerds onder ons: jazeker, naast El’Zabar vaste partners in spirit Corey Wilkes op trompet en Alex Harding op bariton-sax, hoort U wel degelijk de oudste zoon van spirituele papa Don Cherry op piano.
Doorheen zijn hele carrière stonden de antennes van Kahil El’Zabar ook op scherp naar jong talent rondom hem en vervulde hij de rol van mentor voor onder meer de leden van zijn eigen kwartet, en bij uitbreiding zoveel meer. Zo groeide zijn muzikanten zelf uit te prominente jazzcats, die bijvoorbeeld evenzo actief zijn bij Art Ensemble of Chicago, Defunkt, Roy Hargrove Band, Julius Hemphill Sextet of Hamlet Bluiett Baritone Nation.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat vanuit andere muzikale stromingen als hiphop of house remixes van zijn werk kwamen, want geheel op zijn eigen manier is Kahil El’Zabar van significant belang geweest voor de ontwikkeling van jazz in Chicago.
Meer recent heeft El’Zabar tijdens de corona-perikelen zeker niet stil gezeten en schreef hij de albums AMERICA THE BEAUTIFUL (2020) en A TIME FOR HEALING (2022), die via het Londense Spiritmuse Records werden uitgebracht.
Meer info:
hnitajazzclub.be
SVN's Unsane Vortex 