Première: Anne Teresa De Keersmaker, Meskerem Mees, Jean-Marie Aerts, Car Los Garbin / Rosas presents EXIT ABOVE / NAAR DE STORM @ Théâtre National, Brussel (31.05-03.06.2023)
Dat Anne Teresa De Keersmaker en haar Rosas op de kaart van contemporary dance een unieke plaats inneemt, zullen weinigen tegenspreken. Sterker nog: ze weet met quasi elke nieuwe creatie een nieuw publiek aan te spreken dat bruggen slaat tussen verschillende generaties. Getuige de vier hopeloos uitverkochte voorstellingen in het knappe Théâtre National. Wie anders slaagt er ook in om een hele choreografie te maken rond één van de meest primaire vorm van beweging. Wandelen; dat zo vertrouwd aanvoelt als ademen, dat we er zelden bij stilstaan. “My Walking is my dancing” is nochtans sinds haar vroegste werk één van De Keersmaker haar leitmotiven en daarmee keert ze terug naar de wortels van de dans, het verstrengelde kluwen van de popmuziek. Zoals steeds plooit De Keersmaker eenvoudig bewegingsmateriaal organisch open om zo te evolueren naar een ruimtelijke en fysieke complexiteit. Men zou er zelf niet onmiddellijk opkomen, maar door voetsporen van iconische wandelaars te traceren, wordt het politiek-subversieve potentieel van wandelen verkent. Want wat doet die inspanning meer dan het verstrijken van tijd en doorkruisen van ruimte? Het hoofd leegmaken en gedachten stimuleren die aantonen hoe onze innerlijke wereld een landschap op zich is; overigens eentje dat vaak slechts te voet kan worden doorkruist. Op die manier staat wandelen als een tang op een varken op de hegemonie van functionaliteit en efficiëntie en dat levert op zijn beurt een interessante studie rond beweging op. Voor De Keersmaker is muziek even noodzakelijk als ademen en ditmaal heeft ze daarvoor niemand minder dan Jean-Marie Aerts voor weten engageren. Als geluidsarchitect van onder meer het legendarische Belgische T.C. Matic – waar het vorig jaar overleden icoon Arno de frontman van was – zal hij samen met de Meskerem Mees voor de muziek tekenen. De jonge Belgische singer-songwriter met Ethiopische roots engageert zich samen met Aerts om een reek gestripte versies van “Walking Songs” te componeren.
Wereldpremière Calixto Faux presents IL FAUX @ La Raffinerie, Brussel (26-28.05.2023)
Misschien dat U het boek BETWEEN THE WORLD AND ME (2015) van de Amerikaanse auteur Ta-Nehesi Coates hebt gelezen, waarin hij een brief schrijft aan zijn tienerzoon, die volop zijn al dan niet gevaarlijke omgeving aftast. Als zwarte man in de VS is het begrijpelijk dat Coates in angst leeft, omdat hij zelf de gevaren heeft ondergaan. Street gangs, policebrutality, om nog maar te zwijgen over het verleidelijke beeld van een zorgeloos leven dat pakweg crack aan jongeren voorschotelt. Een leeggezogen omhulsel met uitgewiste roots heeft namelijk weinig last van pakweg een innerlijke strijd. Dit boek is uitgangspunt van de nieuwe wereldpremière van Calixto Neto, die manipulatie, buikspreken en taalverwerving als tools gebruikt om zich het lichaam opnieuw toe te eigenen. Zoals IL FAUX losbarst in een choreografie van geluiden en gebaren, is het niet minder dan een eerbetoon aan al diegenen van wie het lichaam constant moet worden opgeëist en/of verdedigd. Zijn lichaam beweegt alsof het niet van hem is, of genereert spraak zonder geïdentificeerd te worden als de spreker. Deze Braziliaanse danser en choreograaf wist samen met Lia Rodrigues eerder reeds hoge ogen te gooien op KFDA met OUTRAR (2021) of op Dance Umbrella met zijn radical solo werk (met Luiz de Abreu) O SAMBA DO CRIOULE DOIDO (2O22), maar ditmaal zal Neto de bezoeker met zijn onmiskenbare podiumprésence op magische wijze naar een krachtige herovering van het lichaam leiden.
Claire Cunningham presents THANK YOU VERY MUCH @ KVS BOX, Brussel (25-28.05.2023)
U kent ze wel, de zogenaamde tribute artists, die letterlijk in de huid van hun idool stappen om hen tot in de kleinste details te imiteren. Om U een idee te geven gaat men om hulde te brengen aan grote showbizz vedetten over tot het nabootsen van gebaren, gelaatsuitdrukkingen, stemmen, kostuums of zelfs helemaal tot plastische chirurgie toe. Recht uit het land van Loch Ness nodigt Claire Cunningham (°1977) de bezoeker uit om een duik te nemen in deze mysterieuze glitterwereld van professionele dubbelgangers van beroemde popsterren. In THANK YOU VERY MUCH combineert de Schotse choreografe haar eigen jeugdige enthousiasme voor Elvis – dat werd onderbouwd met het nodige onderzoek naar tribute acts – met haar eigen opvatting over hoe normatieve ideeën over lichamelijkheid een kunstmatig bewegingsvocabulaire opleggen aan lichamen met een fysieke beperking. U moet namelijk weten dat Claire Cunningham zichzelf identificeert als een choreografe met een fysieke handicap en dat triggert mezelf natuurlijk onmiddellijk. Sterker nog: ze heeft zelfs een ensemble van gerenommeerde kunstenaars met een handicap samengebracht om opvattingen over identiteit, acceptatie en de uitdaging jezelf te zijn in vraag te stellen via het fenomeen tribute artists.
Wie zijn we? Of beter nog: wie proberen we al heel ons leven te zijn? Is dat ooit onze keuze geweest? Door de blik van de dubbelganger haalt het gezelschap in schitterende klederdracht de mythe van het ideale lichaam onderuit en stelt tegelijkertijd via Cunninghams typische humor sociale percepties van normaliteit ter discussie. Dit resulteert in een hoogst originele en prikkelende performance die sneller dan het licht back and forth swingt tussen vreugde en wanhoop, geestigheid en ontroering. Ten slotte, is er een grotere uitdaging in het leven dan gewoon jezelf te zijn?
Première Susan Kennedy & Markus Selg presents ANGELA (A STRANGE LOOP) @ Théâtre National, Brussel (11-13.05.2023)
Kunstenfestivaldesarts is er met Susan Kennedy in geslaagd om één van de meest innovatieve Duitse theatermaaksters voor het eerst naar Brussel te halen en wel met haar nieuwste creatie ANGELA (A Strange Loop); eentje dat waarschijnlijk nog lang zal nazinderen. De Franse auteur, enfant terrible en bezieler van The Theatre of Cruelty Antonin Artaud (1896-1948) zei destijds al dat het theater de werkelijkheid simuleert en onze waarneming manipuleert. De idee dat theater een plek is die herschept, laat ons toe deze werkelijkheid – die vaak als evident wordt beschouwd en waar we zelden aan twijfelen – in vraag te stellen. Zo definieert bijvoorbeeld taal die werkelijkheid, maar valt er daarom niet perse mee samen. In deze tussenruimte is de mogelijkheid om de werkelijkheid heruit te vinden. In een interview zegt Susan graag te flirten met de esthetiek van de sciencefiction, waar één ruimte meerdere betekenislagen kan bevatten. Daarmee wordt de realiteit naar het bovennatuurlijke verschoven. Op het ene moment leven we in deze wereld, dan weer in een andere. Droom of realiteit? Parallelle werelden waarin één gebeurtenis door verschillende personen kan worden beleefd, en bijgevolg door verschillende acteurs kan worden vertolkt. Dit soort zintuigelijke verwarring, die ons beeld van de werkelijkheid op losse schroeven zet, is fascinerend. Het is vaak het beginpunt voor een mythologie en geloof het of niet, maar voor datgene wat moeilijk te verklaren valt hebben we verhalen nodig. Neem nu het verhaal van ANGELA (a strange loop) waarin voor onze ogen het leven van een vrouw ontvouwt in een ruimte die constant transformeert en switcht tussen reëel en virtueel. We zien haar geboren worden en bevallen, waken en slapen, ziek worden en genezen, ouder worden en sterven. Maar wat maakt Angela nu juist Angela? Ondertussen bejubeld voor haar typische stijl die wordt gekenmerkt door een posthumanististische esthetiek en gebruik maken van multimediale technieken, graaft Susan samen met visuele kunstenaar Markus Selg naar én van de fundamentele vragen van het bestaan: ‘Wat is de aard van de werkelijkheid en wat stelt mijn ‘ik’ voor?’ Door de acteurs op scène bijvoorbeeld een fractie trager lipsynchroon te laten spreken, wordt een perfecte maar artificiële realiteit op een unheimliche manier benaderd. Alsof ze de werkelijkheid probeert na te bootsen. Digitale cultuur en virtual reality versmelten naadloos met filosofie en spiritualiteit, waarin Susan Kennedy ons een casestudy serveert van wat het betekent om mens te zijn. Voor de eventuele nieuwkomers is het misschien nuttig te melden dat deze intense visuele trip, niets minder is dan een compleet nieuwe manier om theater te beleven. Om U een idee te geven, vindt onderaan een fragment van ULTRAWORLD (2020)
Meer info:
SVN's Unsane Vortex 