Eerder dit jaar werd PERSEPOLIS integraal opnieuw uitgebracht als die oorspronkelijk tweedelige graphic novel, waar auteur Marjane Satrapi met haar eerste deel PERSEPOLIS: THE STORY OF A CHILDHOOD (2000) de literaire wereld rond de millenniumwissel met verstomming sloeg.
Het tweede deel PERSEPOLIS: THE STORY OF A RETURN kwam uit in 2004, om uiteindelijk in 2007 verfilmd te worden. Dit debuut wist in Cannes op zijn beurt de Special Jury Award 2007 te kapen en dat allemaal is voldoende reden voor De Studio om PERSEPOLIS op 35 mm te tonen.
Nu zou elke weldenkende persoon toch denken dat dansen een van de normaalste zaken ter wereld is. Wat niet meer dan logisch is, want ritmisch uit je dak is gezond en dat op zich helpt dan weer om zowel je lichaam, alsook je geest op peil te houden.
Zonder te willen veralgemenen want er zijn uiteraard ook vele mannelijke tegenhangers, laat staan genders in al zijn hoedanigheden, maar een zijeffect dat sinds mensenheugenis zelfs de dieren begrijpen, is het verleidelijke aspect dat met name vrouwen meesterlijk weten te hanteren. Mannen blinken dan weer uit in het gadeslagen van die vaak sierlijke heupbewegingen, die bij de één al meer dan bij de ander op zijn zacht gezegd suggestief kunnen overkomen. Ook anno 2023 blijkt dit nog steeds vaak de eerste aanzet te zijn om bijvoorbeeld een relatie uit te bouwen.
We praten nu echter over de opvattingen in het Westen. In het Oosten denkt men daar heel anders over en dat hebben bovenstaande jonge meiden anno 2014 geweten met hun weliswaar voorwaardelijke straf om zo vulgair en goddeloos te dansen op Pharrell Williams “Happy”: 91 zweepslagen en een half jaar cel!?
Op een voor haar autobiografische wijze ventileert Marjane Satrapi in PERSEPOLIS (boek en verfilming) haar mening met wat ze zelf als Iraanse vrouw heeft meegemaakt als haar bagage.
Het verhaal speelt zich af in de late jaren zeventig van vorige eeuw in het woelige Iran dat in twee fasen een heuse revolutie onderging (1978). In de eerste fase werd de dictatoriale, prowesterse sjah Mohammad Reza Pahlavi afgezet ten gunste van de evenzeer dictatoriale islamitische republiek onder leiding van ayatollah Ruhollah Khomeini, die dus in de tweede fase – vaak de Islamitische Revolutie genoemd – de macht greep.
U kan zich misschien zelfs nog die turbulente periode herinneren, want het journaal had het in die late jaren zeventig over quasi niets anders dan Khomeini, de Islamitische Revolutie en de oorlog in Irak. In dat tijdperk waar de val van de sjah hem zelfs deed vluchten onder het mom van een lange vakantie, groeit de op dat moment negenjarige Marjane op. Hoewel haar bompa en lievelingsoom deze strijd met hun leven hebben betaald, hebben haar vrijgevochten ouders en familie Marjane’s kinderlijke geest altijd gestimuleerd om kritisch te zijn. Haar grootmoeder ging zelfs nog wat verder en wist Marjane misschien wel haar belangrijkste levensles op te spelden: zelfs als vrouwen onder dwang van fundamentalisten gesluierd door het leven moeten gaan, behoud altijd je eigen integriteit.
Het blijft nog steeds een maatschappelijk debat, maar zelfs ondanks deze sociale terreur botst Marjane toch op punk, Iron Maiden of Abba. Ik veronderstel dat het nodeloos is om te onderstrepen dat dergelijke Westerse ongein niet werd (of vanwege getuigenissen van een band kan men nog steeds in de bak vliegen vanwege met bijvoorbeeld een metal band te spelen!!) geapprecieerd in Iran, maar toch groeit Marjane uit tot een rebelse punker die zich stiekem helemaal inleeft in de bij wet verboden punk en metal.
Helaas zakt haar thuisland steeds dieper af in de kuil van het fundamentalistische regime van de mollahs, maar dat weerhoudt Marjane er niet van steeds opnieuw in opstand te komen tegen de doorgedreven verheerlijking. Het gaat zelfs zo ver dat uit angst voor hun dochter haar leven, de ouders haar naar Oostenrijk of all places sturen, om die repressie achter zich te laten en in alle vrijheid kan opgroeien als een vrije jongvolwassen vrouw met alle moeilijkheden vandien. Ondanks dat ze in Oostenrijk geniet van vrijuit te kunnen dansen bijvoorbeeld, keert ze terug naar haar geboorteland omdat het daadwerkelijk als haar thuis aanvoelt.
Door haar ogen wordt het publiek getrakteerd op een unieke blik op de vaak nefaste invloed die het nieuwe politieke en religieuze bewind vol oorlog, angst en repressie op het dagelijkse leven in Iran werkelijk uitoefent en net die blik maakt PERSEPOLIS uniek.
Nu is het in België zowat de nationale sport om opgelegde regels te omzeilen, maar wat wij niet kennen is dat onze vrienden of familie bereid zouden zijn hun leven op te offeren op wat mogelijk zelfs als nutteloze zaak kan worden beschouwd. Behalve dan in verschillende inteeltdorpen waar de familie-breincel beurtelings wordt gedeeld, worden vrienden niet als afvalligen afgedaan omdat ze weigeren met de meest absurde regels te leren leven. U kan begrijpen dat een film die opeenvolgende regimes kritisch onder de loep neemt, niet onmiddellijk een warm onthaal beschoren is. Zelfs in Cannes in ons Vrije Westen is de deelname van PERSEPOLIS niet van kritiek gespaard gebleven, maar het ging gelukkig niet zover als op het Bangkok Film Festival waar de Iraanse Ambassade kon verhinderen dat PERSEPOLIS als openingsfilm werd vertoond.
Meer info:
destudio.com
SVN's Unsane Vortex 