Toegegeven, hoewel ik Afrika persoonlijk bij wijze van vliegtuigtransfer voorlopig enkel op doorreis heb betreden, valt het op dat het Zwarte Continent reeds verschillende jaren een vreemdsoortige invloed op me afvuurt. Die aantrekkingskracht start zoals ongeveer alles in mijn leven met muziek natuurlijk, maar daar wil ik gerust een ander artikel aan wijden. Ditmaal gaat het namelijk over beeldende kunst en daarom zouden kunstliefhebbers gerust even de overtocht naar onze Noorderburen willen maken, want niet voor niets werd IN THE BLACK FANTASTIC geselecteerd bij de vijf must-see tentoonstellingen 2022-2023.
Zoals besproken in de rubrieken La Mirada Fuerte #9 en Cinematic Conundrum #6 was ik nogal ondersteboven van Kara Walkers expositie A BLACK HOLE IS EVERYTHING A STAR LONGS TO BE – samen met haar bijbehorende films – in het Tilburgse De Pond en filmmuseum Eye in Amsterdam. Via onder meer haar levensgrote silhouetten vecht deze in wezen Afro-Amerikaanse kunstenares voor een weergave van de echte of waarheidsgetrouwe geschiedenis, waarin met name de gruwelen van de Afrikaanse slavernij nogal onverholen aan het licht komen. (Nu kan ik er naast zitten, want ik zou net niet durven zweren dat in de serie THE BLACKLIST en meer bepaald in de aflevering ‘Bobby Milton’, Red zijn slachtoffer meesleurt naar een museum waarin de aldaar opgestelde installatie verdacht veel lijkt op die werk van Kara Walker.)
Haast als vanzelfsprekend kan Kara Walker (°1969) op een expositie als IN THE BLACK FANTASTIC niet ontbreken, maar wel met die nuance dat haar bewuste keuze om te werken met papier in al haar vormen, in schril contrast staat met de moderne technieken die worden gebruikt door de andere tien hedendaagse kunstenaars. Zowel schilderkunst als fotografie, video-art, sculptuur en installatie openen een poort tussen bijtende realiteit en grensverleggende fantasie. Want vergis U niet: puttend uit zowel folklore, spirituele tradities, mythe, sciencefiction en uiteindelijk afro-futurisme, gaan deze elf hedendaagse kunstenaars aan de slag met hete maatschappelijke hangijzers als sociale ongelijkheid en racisme.
Schrijver en curator Ekow Eshun (°1968) nam zijn taak ernstig en brengt in samenwerking met de fameuze Hayward Gallery iOn Londen, zowaar twee generaties kunstenaars tezamen in zijn overkoepelende expositie IN THE BLACK FANTASTIC.
Naast Kara Walker, is er nog Ellen Gallaghar (°1965) die sinds 2001 met haar WATERY ESTATICS evenzeer de mythe en/of doodgezwegen geschiedenis van de trans-Atlantische slavenhandel wilt ontrafelen.
Neem zeker de tijd om door de video THE END OF EATING EVERYTHING (2013) van Wangechi Mutu (°1972, Kenia) de monsterlijke zijeffecten van massaconsumptie te laten doordringen.
Niet te verwarren met de in de rubriek Svn’s 2022 Chapter I: Top 51 Concerts (Part II) besproken muzikant Nick Cave, maar wel de gelijknamige Chicagoan kunstenaar (°1959) die door middel van zijn legendarische soundsuits, zoals bijvoorbeeld in bovenstaand filmpje de police brutality aanklaagt die Rodney King in 1991 onderging.
Zoals we allemaal weten is de toekomst verbonden met het verleden en heden, en dat is een ander belangrijk luik van IN THE BLACK FANTASTIC. Door scenario’s uit het verleden om te vormen, na te denken over het heden, komen deze kunstenaars tot een compleet ander toekomstbeeld. Net zoals de zestigjarige Kempton Banton in THE DUKE (2020) van de overigens Zuid-Afrikaanse regisseur Roger Michell (1956-2021), geheel vrijwillig een ware kruistocht voert voor gepensioneerden in het algemeen en waarbij deze zover gaat dat hij in zijn boek THE ADVENTURES OF SUSAN CHRIST zelfs een vrouwelijke Christus laat opdraven, zo presenteert Chris Ofili (°1968) in zijn versie van de griekse tragedie ODYSSEE even vlot een Zwarte Odysseus. Interessant is ook hoe de realatief jonge Lina Iris Viktor (°1987) haar publiek weet te bezweren met haar gelaagde serie zelfportretten waarin ze net als pakweg de Zuid-Afrikaanse Marlene Dumas (°1953) – die ook vaak de dialoog tussen verschillende disciplines aangaat – invloeden uit klassieke mythologie, West-Afrikaans textiel of de in de rubriek Svn’s 2021 Chapter II: Top 30 Expo (Part I) besproken Aboriginal schilderkunst combineert.
Hoewel in België nog niet eens zo lang geleden het na het andere herdenkingsbeeld van Leopold II werd gesloopt vanwege diens koloniale lijken nu pas echt massaal uit de kast zijn gevallen, probeert Hew Locke (°1959) op een andere manier naar herdenkingsbeelden te laten kijken. Zeker de liefhebbers van dystopische landschappen zullen hier een hele kluif aan hebben.
Verder kan U nog werk bewonderen van Sedrick Chisom (°1989), Rashaad Newsome (°1979), Tabita Rezaire (°1989) en Cauleen Smith (°1967).
Alle verdere info:
SVN's Unsane Vortex 