Düsseldorf Über Alles…
Iedereen die zich inlaat met elektronische muziek, zal ontegensprekelijk het belang van Kraftwerk erkennen. Het is namelijk onmogelijk dit niet te doen. Maar zoals reeds bekeken in Re-Connecting The Dots Revisited #2, vonden Kraftwerkers-van-het-eerste-uur, Klaus Dinger, Michael Rother en producer Conny Plank, het een jaartje na Kraftwerk, de hoogste tijd om een eigen project te starten. NEU! werd geboren!
Het was de Duitse componist Paul Hindemith die vanwege de contaminatie motor en musik de term motorik een bestaan gaf. Hoewel het duo het nooit erkende, werd – ironie o ironie – net dat aspect zo hoog in het bestaan aangeschreven. NEU! kon men plaatsen in de krautrock-kerk, maar dan eentje die een eigen geloof en normen predikte. Sterkste troef van Dingers zelfverklaarde Apache Beat bestond namelijk in het ontbenen van traditionele rocknummers en te herleiden naar een constante, minimalistische 4/4 beat. Yep, laten we het vanuit futuristische invalshoek een loop noemen.
Hoewel NEU! in hun meest substantiële periode in feite totaal niet gewaardeerd werd, behoeft het geen tekening dat Dingers ritme-visie een haast onwezenlijke invloed heeft gehad op zowat de gehele dance-scene die daarna volgde. (Net als Mister Hütters Kraftwerk trouwens!) Opgelet, voor vreemde muziek is een verkoop van een 30.000 stuks – voor een eerste album – zeker geen kattenpis, maar tegelijkertijd ook weer geen massaverkoop. Desalniettemin werd aan ‘NEU!’ (1972) in een later stadium door een aantal vooraanstaande popiconen gerefereerd als een meesterwerk. Het is dan ook geen leugen dat iedereen van David Bowie, Brian Eno, Thom Yorke, Bono, Sex Pistols, Add N To to (X), Stereolab, Cabaret Voltaire, Boredoms, Joy Division, Negativeland, The Horrors, Electrelane, Gary Numan, Ultravox, PiL, Simple Minds, Damon Albarn, John Frusciante, zowat de gehele volgende elektronische scene tot noise alligators Sonic Youth toe, zullen net zoals besproken in de rubriek Svn’s Essential Nine #28 allerlei muzikanten beamen dat NEU!, naast CAN en Faust de derde Krautrockpijler belichaamde.
Geloof het of niet, zoals eerder aangehaald gaat het begrip remixen of sampling helemaal terug naar het dadaïsme van de jaren ’20. Waarschijnlijk vanwege enkele gewezen dada’’s die zich doodverveelden aan de toog van café ‘Cabaret Voltaire’, begon bijvoorbeeld Tristan Tzara te experimenteren door bestaande tekst in stukken te knippen en de snippers vervolgens in willekeurige volgorde te plaatsen. Toegegeven, deze cut-up techniek werd pas in de jaren ’40, ’50 en ’60 van vorige eeuw gepopulariseerd door überbeatniks Brion Gysin en meer nog William S. Burroughs, die zoals aangestipt in Cinematic Conundrum #9 met zijn in Chelsea Hotel geschreven NAKED LUNCH (1959), de wereld even een gevatte rilling wist te geven. Ook muzikaal gezien, werd er met de mogelijkheden van deze techniek danig gerommeld en wel in het tijdperk van Pierre Schaeffers Musique Concrète (eind jaren ’40), door het opgenomen materiaal, elektronisch te bewerken, door middel van Cut & Paste, Transformation & Deformation.
Desalniettemin wordt NEU! beschouwd als de geestelijke vader van de muzikale remix en dat eerder voor banale en bizarre redenen, dan wel een vooropgezet plan. Doorgaans wil een platenfirma niet echt investeren in iets wat een flop dreigt te worden. Vanwege het eerste album dat in de ogen van de muziekmaatschappij een povere verkoop had gescoord, werd er weliswaar groen licht gegeven voor een tweede album, maar met zodanige beperkte middelen, dat de heren verplicht werden creatief te worden. Het nieuwe materiaal kon namelijk maar een halve plaat vullen en daarom werden enkele oudere nummers helemaal herwerkt. Hoewel dat vrij ongewoon was voor die tijd, nam NEU! remixen dus nogal letterlijk!
Hoewel het duidelijk was dat ome Rother het meer voor de ambient had en Dinger meer voor het gestoorde en hardere werk, wordt net door deze muzikale meningsverschillen hun derde flap NEU! 75 (1975) als één van de meest veelzijdige albums van de gehele krautrock bekeken. Niet slecht om met drie albums een stuk in de muziekgeschiedenis bepaald te hebben, maar we schrijven 1975 en dit betekende eveneens het einde van het bestaan van Neu!
Hoewel, dat klopt niet helemaal, want tot 1984 zouden alle leden zich met allerlei projecten bezighouden, die op hun beurt dan ook weer de nodige muzikale inhoud vorm hebben weten geven. We bedoelen hier natuurlijk het herrijzen van het uit ’74 stammende Harmonia (Onder andere samen met Brian Eno), dat nu onder de naam Cluster gebukt gaat. (PS: zeker checken, want Cluster is er echt niet naast.)
Naast een op de klippen gelopen comeback – die een decennium later de muzikale misval ‘NEU! 4’ (1985) ter wereld bracht – en nog meer artistieke verschillen onderling, is het een hele tijd stil geweest rond NEU! Sterker: na enkele dappere pogingen, heeft het effectief tot 2001 geduurd vooraleer het duo (trio klopt eigenlijk beter, vanwege het feit dat de weduwe van Plank eveneens mee een deel van de rechten bezat) het eindelijk eens werd over de verdeling van die rechten van de NEU!-cataloog. (Tot dan werden fans uitgemolken met allerlei inferieur opgenomen bootlegs!) Na al die jaren van miserie besloot het duo terug de studio in te duiken om, vanaf de originele mastertapes, de drie essentiële albums geremastered op cd te releasen. Een jaar later zou de eerste Dinger (Thomas) sterven, gevolgd door broer Klaus die in 2008 op zijn 61ste een fatale hartaanval kreeg.
Anno 2010 speelt de door Michael Rother gevormde gelegenheidsformatie Halogallo 2010, na meer dan 35 jaar een aantal exclusieve concerten. Onder andere behoren All Tomorrow’s Parties (UK), Incubate Festival (Tilburg) en de Gentse Democrazy tot de uitverkoren happy few. Rother werd hier bijgestaan door enkele andere muzikale iconen als Benjamin Curtis (School Of Seven Bells), Aaron Mullan (Tall Firs) en Steve Shelley van Sonic Youth! En nu dus te gast op Roadburn (2013), met inclusief speciale samenwerking met het ophefmakende Berlijnse duo Camera.
Het staat als een paal boven water dat zonder NEU!, planeet muziek een heel andere invulling had meegekregen. Iedereen dus naar de al dan niet digitale shop, want de drie heruitgebrachte albums + het remix-tribute album FERALTONE verdienen zonder meer een ereplaats in de platenkast van ieder zichzelf respecterende platenfreak! Want vergis U niet, beste mensen, hoewel NEU! in feite nooit van enig significant succes heeft mogen proeven, zal iedereen van de felste avant-gardist tot waarschijnlijk uw grootmoeder toe, de invloed van deze onmiskenbare derde zuil van het Krautrock triumviraat met plezier erkennen. Zeker indien men beseft dat NEU! eigenlijk net werd opgericht, nadat die andere legendarische elektronische pionier, Kraftwerk, toch niet zo succesvol bleek. (O, hadden we maar een kristallen bol!) Het feit dat we vier decennia later nog altijd ons hoofd breken over de invloed van deze twee Düsseldorfse bands, spreekt simpelweg boekdelen.
SVN's Unsane Vortex 