‘Fly or Die part III: the Final Chapter, Bird Dogs IN Paradise…’
‘All the music that ever was and ever will be is here now. It exists in a cloud just above our heads and when we play, we pluck it out of the ether for a lil while before sending it back up.’, dixit Jaimie Branch (RIP 22.08.2022)
Eenmaal de klokken weergalmen vanuit de wolken en de kus des doods jou lippen doet verstijven, omhels je die donkere sensatie van het ongewisse.Toen afgelopen maandag bekend werd gemaakt dat trompettiste Jaimie Branch letterlijk haar meest diepgaande ademstoot heeft uitgeblazen, waaide er een kleine schokgolf over het land-der- avant-jazz. Als 39-jarige Chicagoan verruilde zij het vergankelijke voor het eeuwige en overleed zij in haar thuisomgeving in Red Hook Section in Brooklyn.
Zoals in al uit kon afleiden uit de transcriptie van het in Kunstencentrum Nona afgenomen interview dat U kan nalezen via de rubriek Creative Inertia #7,was Jaimie Branch zonder meer een klein fenomeen. What you see, is what you get en dat mag U letterlijk nemen! Qua gestalte kwam ze amper boven een gemiddelde cafétoog uit, maar met de inhoud van haar longen kon breezy een walvis doen kwijlen. Anderzijds blijft het ondanks de ingeschakelde professionele hulp toen ze in 2014 naar New York – tot op heden geboekstaafd als de jazzcapital of the world – verkaste, nog steeds een omstreden punt of brown sugar nu juist creativiteit stimuleert dan wel degradeert. Er zijn hele bibliotheken over dit onderwerp geschreven, maar gezien de traditie van zowat alle significante jazzcats van weleer, is het onweerlegbaar dat chasing the dragon verborgen dimensies open weet te stellen die voor anderen ontoegankelijk lijken te zijn. Derhalve is het best mogelijk dat hierdoor geniale vondsten voor het rapen liggen, maar wie Jaimie ooit heeft ontmoet, knew that she was all about energy. En dat had ze! Karrevrachten vol! Een ware devil-does-all: componiste, trompettiste, sound engineer, producer, concert-promoter,… Was er überhaipt iets dat ze niet deed?
Tegelijkertijd begreep ze als geen ander dat die energie paradoxaal genoeg enkel kan floreren in een tweerichtingsstraat (lees: geven en anticiperen). Energie dient geabsorbeerd te worden; energie moet worden opgeslorpt en vervolgens in de vorm van adrenaline opnieuw uitgebraakt te worden om dat intens gevoel van feeling alive te bekomen. Met dat levensmotto geprint onder haar hersenpan, speelde Jaimie telkens opnieuw haar concerten alsof dit haar laatste kon zijn en dat maakte haar performances ook zo uniek en energiek.
Zoals aangekondigd in Cat Flap #10 daagde Jaimie een tweede maal op in Kunstencentrum Nona, maar ditmaal voor wat een wervelende show bleek te zijn met het Dave Gisler Trio. Tijdens het aldaar gehouden gesprek trok Jaimie interessante muzikale parallellen tussen haar freejazz helden als Ornette Coleman of Don Cherry en hardcore, kaliber Descendents, Minor Threat, Anti-Flag of No FX. In haar opinie ademen deze beide genres, die in wezen niet verder van elkaar konden staan, een soortgelijke energie uit. Om het in de woorden van Christian Le Grande te stellen: ‘Jazz & punk en al de rest is bullshit!‘ (En dat kunnen we hier enkel maar beamen.)
Toen Jaimie om persoonlijke lessen kwam vragen bij de Duitse experimentele trompetspeler Axel Dörner (die ze steeds meer begon te verafgoden), herinnert hij haar als een punky chick met afgesneden jeans, een verlebberd Ramones T-shirt en een omgekeerde basebalpet op haar kop geplakt. Niettemin was het door de lessen van haar nieuwe halfgod dat ze voor haar nieuwe technieken als circular breathing en multiphonics begon te omhelsen. (Voor de producers onder ons gebruikte Jaimie live vaak twee microfoons voor haar trompet: eentje met een loepzuivere klank, terwijl de andere door een van galm doordrenkte FX unit werd gestuurd om de bas frequenties van haar trompet te resoneren.)
Met naast jazz, ook die hardcore erfenis in haar bagage, belichaamde Jaimie een no-nonsense attitude pur sang. What you see, is what you get en dat mag U letterlijk nemen! In combinatie met de verhalen van haar moeder Sally (die als sociaal werkster met vluchtelingen werkte), verklaart dat misschien ook het politiek engagement dat ze met zich meedroeg. Zo waren het in Parijs in 2018 tussentijdse verkiezingen en de spontane rap die toen opborrelde op een concert, werd uiteindelijk de blauwdruk voor “Prayer for Amerikkkà Pt 1 & 2”, waarin ze openlijk scandeerde dat er onder regering Trump regelrechte racisten de macht in handen hadden.
Dankzij een gouden tip van mijn Leuvense vrienden waar ik nog steeds dankbaar voor ben, was mijn eerste ontmoeting met Jaimie in Oostende. Jazeker, onder het decor van de koningin der badsteden was dat effectief haast a royal meeting. Op muzikaal vlak wel te verstaan, want weliswaar nog onderhevig aan de opgelegde corona-protocollen, bliezen jazzliefhebbers ten lande ook zonder trompet verzamelen in een uitverkochte Kaap.
Tegen de tijd dat zon langzaam begon te zakken in de Noordzee, stonden haar muzikale musketiers op het podium opgesteld en in dat natuurlijke lichtspel van die zonsondergang kreeg in dit geval bijvoorbeeld de contrabas van Jason Ajemian heel andere contouren dan een reguliere. Een teken aan de wand dat er iets magisch ging komen? Daar mag U zeker van zijn!
Reken daarbij trouwens nog de drums van Chicago jazz-legende Chad Taylor, alsook het ietwat vreemde eendje in de bijt, de cello van Lester St. Louis en Jaimie had daar een set-up bijeen geschraapt om U tegen te zeggen. (Jaimie vond het geweldig om allerlei muzikale collaboraties aan te gaan, die alle kanten konden uitschieten.)
Het openingsnummer bleek niet op enige plaat te staan, want Jaimie nam haar taak als gewezen Medicine Singer ernstig en lanceerde als opener zowaar a real time groepsademhalingsoefening met het publiek. Tijdens ons latere gesprek werd onderstreept dat het voor een zanger, of meer bepaald een koper- of rietblazer, ronduit gevaarlijk was om gewoon nog maar te ademen in dat coronatijdperk.
Eenmaal de toon gezet, kon het eigenlijke concert losbarsten and just like that, werd in een tijdspanne die aanvoelde als een vingerknip, twee uur magie neergeplakt alsof het niets was.
Ja, na het concert heb je me nog flink uitgelachen, omdat naar aanleiding van mijn research voor het toen opkomend boek EVIL SEEDS, THE ULTIMATE GUIDE TO VILLAINOUS CHILDREN zowel mijn triskaidekafobie als paraskevidekatriafobie nog flink was aangezwengeld, maar het weerhield me alvast niet om op die 13 juli af te zakken naar het Zeetje hé.
In eerste instantie dacht ik dat dit een eenmalig gebeuren was, want het kan toch niet elke keer zo straf zijn, maar niets bleek minder waar te zijn. Ook andere passages en met name die met het Dave Gisler Trio in Kunstencentrum Nona bleken even passioneel bezeten. Op een gegeven moment kroop Jaimie weg van haar microfoon en ging ze gewoon rechtuit op haar rug liggen voor de rest van de band om zo een staaltje trompetspel weg te geven waar ik nu nog kiekenvel van krijg.
In een nog later stadium kon ik haar meedelen dat ik – samen met twee andere muziekbroers – werd geëngageerd om in opdracht van Hnita Jazz Club, een playlist samen te stellen die de sfeer ademt van één van de oudste en – nu nog meer dan ooit – actieve jazzclubs in Europa. Op dat moment wilde ik het nog beetje geheim houden totdat er effectief online werd gegaan, maar haar pretoogjes deden me zwichten om al te verklappen dat het onmogelijk was om zo’n compilatie samen te stellen zonder dat zij hier in zou verschijnen. Ik word er nog steeds klein van als ik zelfs nu terugdenk aan hoe die eerder vernoemde pretoogjes omsloegen in een gevoel van dankbaarheid. So humble, so down to earth, terwijl het in werkelijkheid andersom is en ik dus vereerd ben haar nog even bij leven mogen gekend te hebben.
Die playlist kan U nog steeds beluisteren via Dj’s Svn’s Ascensional Hnita Jazz Bricks, maar niets houdt U tegen om op uw eigen tempo haar hele nalatenschap tot U te laten komen. U zal het U niet beklagen. Jaimie was en is namelijk grote klasse. Of om het in de woorden van jazzicoon William Parker te stellen: ” Jaimie speelt geen spelletjes. Zonder dat dat intellectueel kantje, heeft haar gewaagde en wervelende sound een energie die onstuitbaar is.”
Ik stel mezelf gerust met het ingebeelde beeld dat Jaimie ondertussen met pakweg Miles & Mingus aan het jammen is, terwijl Jules Deelder haar funky, maar dwarse noten even vlot laat binnenglijden als zijn G-T (Gin minus Tonic).
Ik zal ongetwijfeld nog heel vaak naar je luisteren, Jaimie, maar hopelijk vind je de rust, die je bij leven niet gegund leek.
Slaapz88888, Jaimie,
Svn.
SVN's Unsane Vortex 