La Mirada Fuerte #8: Dave Decat presents Tir Groupé: Un hommage à René Ferraci @ Lami, Jette (2 – 19 juni)

FLIC STORY (1975), LE GANG (1977), POUR SUR LA VILLE (1975)…

Fans van oude gangsterfilms, of meer bepaald hun respectievelijke filmposters, kunnen welgeteld dit weekend nog terecht op de expo Tir Groupé in La Maison de L’image in Jette om alsnog hun duimen en vingers af te likken.

In navolging van eerdere hommages aan de Apachen, de Hamburgse onderwereld of de sympathie voor zijn geliefde loubards in het algemeen, stalt illustrator en notoire Brusselse ket Dave Decat ditmaal zijn voorliefde voor gangsterfilmposters uit de jaren zeventig van vorige eeuw uit. Sterker nog: specifiek door René Ferraci ontworpen filmposters.

Wat zegt U? Filmposters? Jazeker. Jongelingen zullen het haast niet geloven, maar in dat pre-internettijdperk was de filmposter – naast de soundtrack – een essentieel element om films aan de man te brengen. Zodoende werd vlijtig geëxperimenteerd met stijl, kleuren, typografie, ja zelfs een vorm van scenografie. Kortweg groeide de filmposter uit tot een stiel op zichzelf. Zoals in Spot On #1: Laurent Durieux reeds werd belicht, huizen er ook in België enkele (overigens wereldberoemde) filmposterkunstenaars, maar dat geldt ook voor bijvoorbeeld Frankrijk.

Op deze expositie Tir Groupé wordt dan ook de bekendste Franse filmposterkunstenaar René Feracci geëerd door middel van interpretaties van Ferraci’s originele filmposters. En in deze detective/gangsterreeks kunnen uiteraard acteurs als een Jean-Paul Belmondo, Alain Delon, Yves Montand of Gérard Depardieu niet ontbreken. Zo zal het U allicht verbazen dat het niet de aanwezigheid van Catherine Deneuve is, die de zwartwitposter van Alain Corneau’s LE CHOIX DES ARMES (1981) in vuur en vlam zet. Als we al eens het spreekwoord ‘If looks could kill’ mogen gebruiken; way to go Gérard!

In tegenstelling tot zijn zelf gecreëerde imago van all-time Brusselse slacker, kan kunstenaar Dave Decat terugblikken op een verbazingwekkende output die op zijn conto plakt. Een deel daarvan kon U al bewonderen in zijn boek VOYOUCRATIE (2018), maar met deze expo gaat hij nog flinke stappen verder.

Het idee achter Tir Groupé spruit eigenlijk voort van een bepaalde verveling met tekenen. Sinds de jaren 2000 laat tekenaar Dave zich als ontwerper namelijk inspireren door de Franse criminelen uit de Belle Epoque. U weet wel: dat gouden tijdperk waarin kunstenaars als James Ensor, Egon Schiele, of Félicien Rops floreerden, tevens ook taboes met betrekking tot vrijheid werden verlegd. Sommige schilderijen van Toulouse-Lautrec verbeelden het ongeremde nachtleven, waarin losbandige prostitutie of verslavingsverschijnselen veroorzaakt door onder meer al dan niet door laudanum aangesterkte absint, schering en inslag waren. Het is dan ook geen wonder dat de fictieve meestercrimineel Fantômas die in dat era tot leven werd geroepen, zoveel bijval genoot.

Dave verklaart dat de poster van Philippe Labro’s SANS MOBILE APPARANT (1971) van onschatbare invloed is geweest. De lay-out, de poppy kleurenschakeringen, het specifieke lettertype, de herhaling, de gezichten in de vakjes, het perfecte raster… het droeg allemaal bij tot Dave zijn eigen grafische opvoeding. Het was trouwens pas in een later stadium dat Dave ontdekte dat zijn favoriete filmposters stuk voor stuk waren ondertekend door een op dat moment voor hem onbekende Ferraci.

Wie was dat? Vanwaar kwam hij? De zoektocht werd in gang gezet.

Zo blijkt dat René Ferraci een Franse illustrator was, die sinds de jaren 1950 weliswaar klassiek gestart is. Als tekenaar en schilder was hij al wel een grafisch vormgever of illustrator en ontwierp hij reeds affiches waarin vette lettertypes of schreeuwerige kleuren als rood, vaak de hoofdnoot vormden. Het is pas sinds de jaren 1970 dat Ferraci effectief ook foto’s begon te implementeren. Om een maximale impact te garanderen, werden nu fotomontages of zelfs close-ups op gezichten zeer efficiënt in gerasterd in Ferraci’s kenmerkende grafische composities. En U kent er heus wel een aantal hoor. Denk maar aan deze bijvoorbeeld:

Als een ware mecenas van de goede slechteriken, wil Dave hulde brengen aan de tweede- of zelfs derderangs gangsterpersonages en is daar dan ook met verve in geslaagd. Om maar zo’n nobele onbeminde te vernoemen: Scorpio. Nauwelijks bekend, maar niettemin geboekstaafd als één van de beste slechteriken uit de filmgeschiedenis.

Als kers op de openingstaart speelt ook de band Minos ten dans op de openingsavond: sowieso vernoemd naar de slechterik van POUR SUR LA VILLE, maar ook zij steken hun voorliefde voor oude gangsterfilms niet onder stoelen of banken. Bekijk de videoclip van “Béton Arme” maar eens rustig.